127 milionów euro

Dom Wschodni Wrzesień 27, 2023 744 0

23 września b.r. tunezyjska rozgłośnia radiowa RLF (Radio libre francophone czyli Wolne radio francuskojęzyczne) opublikowała na swoim profilu facebookowym krótki post ilustrowany zdjęciem prezydenta Tunezji, pana Kaisa Saida i pani Ursuli von der Leyen, przewodniczącej KE:

Tunezja: Unia Europejska ogłasza pomoc w wysokości 127 milionów euro dla Tunezji.
"Pakiet" pomocowy przewiduje 60 milionów euro pomocy budżetowej i 67 milionów euro na "pakiet" pomocowy w związku z migracją. Środki zostaną odblokowane w najbliższych dniach.

Krótko, ale naprawdę treściwie dla osób, które choc trochę śledzą sytuację związaną z kryzysem migracyjnym. Tunezja jest bowiem jedym z czterech krajow, które przez morze graniczą z Unią Europejską, ale pierwszym, z którym "te sprawy" trzeba bardzo pilnie i tak naprawdę można załatwic. Maroko jest na tyle blisko lądu, że granica morska może byc dośc dobzre kontrolowana, Algieria, która wyrzekła się kontaktów z Europą, radzi sobie z kryzysem na swój własny sposób, a Liba, jako Libia jeszcze tak naprawdę się na nowo nie ukształtowała. To co widzimy w Tunezji to po prostu możliwa do wykonania i równocześnie pilna interwencja w celu zatrzymania nielegalnej migracji. Pozwolę sobię przetlumaczyc komunikat radia na język trochę prostszy: rząd tunezyjski dostał do budżetu 60 milionów na cokolwiek chce, żeby w zamian - za także mu dane 67 milionów euro - zatrzymac (lub przynajmniej ograniczyc) nielegalną migrację.

Mam na kanwie tego wydarzenia kilka refleksji:

1. Wszyscy się zgadzają, że uszczelnienie granic jest w aktualnej sytuacji migracyjnej konieczne. Pewnie gdyby wybudowanie zapory podobnej do tej naszej na granicy z Białorusią było technicznie i finansowo możliwe, już dawno by stała. Rzad Polski za równowartośc około 430 milionów euro wybudował zaporę wysoką na 5,5 m na długości 180 km. Ta przez Morze Śródziemne musiała by biec jakoś od Gibraltaru przez Lampeduzę aż do Aleksandrii w Egipcie, czyli przez 2500 kilometrów i na wyskośc 1 km (średnia głębokośc Morza Śródziemnego wynosi 1438 m) i do tego miec przepusty dla legalnej żeglugi. Skoro pomysł zapory na morzu należy cały czas utrzymywac w sferze science-fiction, co innego pozostaje? Kupic za 127 milionów euro na jakiś czas wartą 60 milionów trochę bardziej szczelną kontrolę nad 1300 kilometrami tunezyjskiego wybrzeża. Szczelne granice są potrzebne i kosztowne, ale - jak widac - w Unii Europejskiej panuje co do tego pełna zgoda (przynajmniej na poziomie instytucji).

2. Oko nie widzi - sercu nie żal. O ile zapora na polskiej granicy ma tę przewagę nad granicą między północą Afryki a Unią Europejską, że jest możliwa i tania, o tyle ma równocześnie tę wadę, że jest bardzo blisko i wszystkie konsekwencje uszczelnienia granicy - te chciane i te niechciane - widac gołym okiem, a nawet można oglądac w kinie. Znamy aż nazbyt dobrze dramat konkretnych osób, ktore brutalnie odbiły się od bariery tracąc pieniądze, zdrowie a nawet życie. Mur nie rozróżnia między nasłanym zbirem, fanatycznym wrogiem czy młodym cwaniakiem a kobietą z dzieckiem, ofiarą wojny czy katastrofy naturalnej i czasem wbrew intencji jego budowniczych narzędzie obrony zmienia się w gnębiciela. Wtedy usprawidliwiona koniecznośc uszczelnienia granicy staje wobec nieusprawiedliwionego zamknięcia serca na człowieka, co prowadzi do bolesnego rozdarcia. O tym, jakie są konkretne skutki 127 milionów euro podarowanych Tunezji, pewnie nikt w Polsce nie usłyszy. Może w ramach solidarności europejskiej należy w plan wypoczynku w Tunezji wszystkich obywateli Unii Europejskiej wpisac obowiązkowe spotkanie z tunezyjską strażą graniczną i nielegalnymi migrantami? Niech przynajmniej jednego wieczoru posłuchają o pushbackach na pustynię, o ładowaniu na jeepy matek z dziecmi lub kobiet w ciąży, o dramatach, za które zapłaciliśmy z naszych podatków 127 milionów euro kupując równocześnie własne bezpieczeństwo, do którego mamy prawo jak pies do zupy.

3. Potrzeba równowagi. Trzy sprawy są równie ważne w działaniach migracyjnych: uszczelnienie granic, wysiłek integracji przyjmowanych przybyszów i usuwanie przyczyn migracji. Za każdą kwotą na uszczelnienie granic Unii Europejskiej winna iśc taka sama kwota na sensowną politykę integracyjną i na takie dzialania w krajach generujących migrację, które zmniejszą migracyjny przymus. Daliście 127 milionow euro na ten cel w Tunezji? Wydaliście 430 milionów na zaporę graniczną w Polsce? Dajcie tyle samo młodym Kameruńczykom na studia czy rozpoczęcie biznesu. W Domu Wschodnim udało nam się zawrócic ze szlaku jednego człowieka za 3000 euro. Dajcie nam połowę tych 127 czy 430 milionow euro, a o tyle samo zmiejszymy ilośc migrantów na łodziach, co tunezyjska straż graniczna. Z tą różnicą, że nasz przyjaciel prawie co tydzień nam dziękuje, a przynajmniej połowa z tych, których zatrzyma mur graniczny, będzie was nienawidziła a za rok lub za dwa i tak znowu wróci.

Na koniec myśl ostatnia: to jest naprawdę trudna sprawa, ta migracja. Trzeba dużo spokoju, cierpliwości, autentycznego słuchania tych, co mówią i co myślą inaczej. Nikt nie ma rozwiązania: albo je znajdziemy razem albo nasze chaotyczne, niezgrane czasem podejmowane wbrew sobie nawzajem działania nas zniszczą.

ks. Przemysław Marek Szewczyk

PS Wiem, że wołanie o 127 milionów euro dla Domu Wschodniego na pomoc w krajach generujących migrację jest wołaniem na puszczy (lub na pełnym morzu), ale jeśli, drogi czytelniku, możesz i chcesz dac choc parę złotych, nie tylko my, ale pół świata będzie ci wdzięczne.